سواد سلامت روان اساس خود مراقبتی است

دکتر احمد حاجبی، ضمن تقدیر از مجاهدت‌های کادر بهداشت و درمان در مقابله با پاندمی کرونا، فعالیت کارشناسان در ستاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تیم سلامت روان در مناطق تحت پوشش دانشگاه و مراکز خدمات جامع سلامت را قبل تقدیر خواند و گفت: با وقوع هر بحران، از همان لحظات ابتدایی باید در حوزه سلامت روان مداخلات کارشناسانه صورت گیرد. سازمان بهداشت جهانی نیز در تأیید این ادعا کمک‌های اولیه روانشناختی را از یک دهه گذشته تعریف کرد، از همین رو اهمیت این حوزه نباید نادیده گرفته شود.

وی، سواد سلامت روان را موضوعی ریشه‌ای در این حوزه دانست و ادامه داد: بر اساس شواهد علمی یکی از شاخص‌های اولویت دار سلامت روان به ویژه در کشور ما، حوزه سواد سلامت است. بر اساس نتایج یک مطالعه کشوری ۱۲ ماهه، دوسوم افراد مبتلا به اختلالات سلامت روان از جمله اضطراب و افسردگی، از هیچ خدمتی بهره مند نشدند. در میان باقی افراد نیز، فقط ۵۲ درصد از خدمتی با حداقل‌های استاندارد لازم، طبق تعاریف سازمان بهداشت جهانی برخوردار شدند.

حاجبی تصریح کرد: این حداقل استاندارد به کمک دو شاخص تعیین شد؛ طی ۱۲ ماه حداقل دو ویزیت روانپزشکی داشته و در فرآیند فعال دریافت خدمت باشد. از افرادی که خدمتی نیز دریافت نکرده بودند نیز پایش صورت گرفت که نشان داد ۶۲,۹ درصد افراد به علت باور اشتباه عدم نیاز به مداخلات درمانی در صورت بروز مشکلات روان و بهبودی خود به خودی آن، از دریافت خدمات سر باز زدند. این آمار نشان می‌دهد فقدان سواد سلامت، تمام هزینه‌های ارائه خدمات را به هدر می‌دهد.

مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت سواد سلامت روان را اساس خود مراقبتی دانست و گفت: پایه هرم ارائه خدمت سازمان بهداشت جهانی در حوزه سلامت روان، خود مراقبتی است که ارزان‌ترین خدمت با بیشترین شمولیت است که به ارتقای سواد سلامت بستگی دارد. مراقبت غیررسمیInformal Community Care جایگاه بعدی را در هرم ارائه خدمت از آن خود کرده و سیستم مراقبت‌های بهداشتی اولیه Primary Health Care System(PHC) سطح سوم ارائه خدمت در حوزه سلامت روان است. از این قواعد باید در کشور بهره گرفت.