اختلال شخصیت؛ علائم و راهنمای درمان بیماری
در ادامه این مقاله به‌طور کامل به بررسی انواع اختلال شخصیت، علائم و درمان اختلال های شخصیت می‌پردازیم. تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
اختلال شخصیت چیست؟
اختلال شخصیت یا Personality Disorder از جمله بیماری‌های اختلال روانی است که در آن، فرد دچار الگوی فکری، عملکردی و رفتاری ناسالمی میشود و در درک و ارتباط با موقعیت‌ها و افراد مختلف دچار مشکل میشود. در نتیجه این بیماری باعث میشود فرد، مشکلات و محدودیت‌های زیادی را در روابط عاطفی، روزمره، محل کار، محل تحصیل و سایر مکان‌ها و فعالیت‌ها تجربه‌کند.
اختلالات شخصیت نوع خاصی از بیماری‌هاست که افراد زیادی در دنیا درگیر آن هستند اما با توجه به نداشتن علائم غیرطبیعی، بسیاری از مبتلایان از بیماری خود مطلع نمی‌شوند. جمع گریزی، خودپسندی، عدم توانایی ارتباط با دیگران و وابستگی شدید، اصلی ترین علائم این بیماری هستند. در صورتی که احساس کردید هر یک از این رفتارها در وجود شما در حال شکل گیری و گسترش است، بهتر است با یک روانپزشک در این باره صحبت‌کنید.
اختلال شخصیتی از چه سنی شروع می شود؟
شروع اختلالات شخصیتی معمولا مصادف با اوایل سنین نوجوانی و جوانی است. انواع مختلفی از این اختلال وجود دارد که هر کدام از آنها در سنین خاصی ظاهر میشوند. برخی از این اختلالات را کمتر می‌توان در سنین جوانی و میان‌سالی تجربه‌کرد و مربوط به دوران سالخوردگی هستند. در ادامه به‌طور کامل به‌بررسی انواع اختلالات شخصیتی خواهیم‌پرداخت.
نکته مهمی که درباره بیماری اختلال شخصیت وجود دارد این است که تشخیص آن برای بیماران دشوار است و بسیاری از بیماران فکر می‌کنند که رفتار آنها کاملا طبیعی است و مشکل دیگران است که نمی‌توانند با آنها در ارتباط باشند و به آنها نزدیک شوند. این افراد معمولا بعد از مراجعه به روانشناس متوجه بیماری خود میشوند. پس اگر احساس می‌کنید هیچ مشکلی از سمت شما وجود ندارد و این مشکل افراد دیگر است که نمی‌توانند با شما رابطه صمیمی و دوستانه برقرارکنند، بهتر است با یک روانشناس مجرب در این باره مشورت کنید.
مهمترین علائم افراد دارای اختلال شخصیت
فرد مبتلا به اختلالات شخصیتی معمولا در یکی از موارد زیر دچار مشکل می شود، البته باید توجه داشت که ممکن است فرد، به طور همزمان در چند مورد از موارد زیر دچار مشکل شود.
فرد دارای اختلال شخصیت در زمینه های زیر مرتبا و بصورت طولانی مدت دچار درگیری می شود:
· نحوه تفکر در مورد خود و دیگران
· نحوه پاسخگویی احساسی
· نحوه ارتباط گرفتن و ادامه دادن با دیگر افراد
· روش کنترل رفتار و احساسات
· نحوه کنار آمدن با دوستان و همکاران
باید توجه داشت، تا زمانی که این موارد تاثیری بر سیر معمولی زندگی افراد نداشته باشد به عنوان اختلال در نظر گرفته نمی‌شوند.
نکته قابل ذکر این است که افراد زمانی بیمار یا دچار اختلال خوانده میشوند که به صورت کامل زندگی عادی‌شان از بین برود و حتی نتوانند در محل کار یا خانه خود دوام بیاورند؛ به گونه‌ای که این پروسه تا چند ماه ادامه پیدا کند. پس اگر مقدار کمی از سمپتوم‌ها و نشانه‌های آنرا در خود می‌بینید اصلا نگران نباشید چون به طور طبیعی همه ما این موارد را در خودمان داریم ولی به صورت خیلی خفیف.
حتی از نظر برخی روانشناسان مقدار قابل توجهی از افرادی که احساس می‌کنند دچار اختلال شده‌اند اصلا اختلال ندارند؛ پس مراقب باشید به خودتان برچسب اختلال نزنید!
نحوه تشخیص اختلال شخصیت
علائم بیماری اختلال شخصیتی مشخص و ثابت هستند اما این دلیل نمی‌شود همه افراد بتوانند به درستی این بیماری را تشخیص دهند. از آنجایی که چندین مورد از این علائم بین مردم سالم نیز وجود دارد پس تشخیص اینکه فرد مبتلا به یکی از انواع بیماری های اختلال شخصیتی است یا خیر کار ساده ای نیست. در این موارد بهتر است حتما قضیه را با یک روانشناس مجرب در میان بگذارید و تشخیص و درمان این بیماری را به او بسپارید چون که درمان فردی می‌تواند عواقب روحی جبران ناپذیری برای بیمار داشته باشد.
طبقه بندی انواع بیماری های اختلالات شخصیتی
به‌طور کلی می‌توان گفت 10 نوع بیماری اختلال شخصیتی با نام‌های: اختلال شخصیتی اسکیزوئید، اسکیزوتایپال، پارانوئید، مرزی، هیستریونی، خودشیفته، ضداجتماعی، اجتنابی، وابسته و وسواسی وجود دارد که این ها را در 3 دسته اصلی با نام‌های اختلال شخصیت گروه A, B , C تقسیم بندی می‌کنند.
نکته قابل توجه در بیماران اختلال شخصیت این است که اغلب کسانی‌که یک نوع اختلال شخصیتی دارند، دارای نشانه‌های حداقل یک اختلال شخصیتی دیگر نیز هستند.
برای تشخیص وجود اختلال شخصیت، نیازی نیست همه علائم در آن فرد وجود داشته‌باشد بلکه وجود یک یا چندین علامت در فرد، تاییدکننده این بیماری می‌باشد.
آیا افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی برای دیگران خطرناک هستند؟
افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی به طور کلی خطری برای دیگران ندارند یا حداقل می توان گفت که تمامی افرادی که دچار اختلال شخصیت می شوند خطرناک نیستند.
اما در مواردی نادر مثل فردی که دارای علائم بیماری اختلال شخصیت ضد اجتماعی است، ممکن است برای دیگران خطر آفرین باشد. زیرا او به راحتی حقوق دیگران را نادیده می‌گیرد و این امر احتمال بروز رفتارهای خشونت آمیز را از طرف وی بالا می برد.
همچنین افرادی که دارای اختلال شخصیت خودشیفته هستند نیز گاهاً خطرناک هستند، درست است که این افراد رفتار های خشن از خود بروز نمی دهند ولی می توانند دیگران را فریب داده و از آن ها سو استفاده کنند.
درمان بیماری اختلال شخصیت
درصورتی‌که یک یا چند مورد از بیماری‌های اختلال شخصیتی گروه A، B یا C را دارید بهتر است در اسرع وقت با یک روانشناس درباره مشکلات خود صحبت‌کنید.
تمایلات و اختلالات یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت ممکن است هرگز به طور کامل درمان نشود و از بین نرود. اما تحقیقات نشان داده است که اکثر افراد مبتلا، می‌تواند علائم را با گذشت زمان کاهش دهند و مدیریت بهتری بر روی رفتار و افکار خود داشته باشند.
این افراد می‌تواند به وسیله روان درمانی در مورد این اختلال و آنچه در ایجاد علائم تأثیر دارد بینش و دانش کسب کنند.
نوع درمان برای افراد مبتلا به اختلال شخصیتی چگونه تعیین میشود؟
از آنجایی که اختلالات شخصیتی انواع مختلفی دارند، درمان آنها نیز با توجه به نوع اختلال، شخصیت افراد، شدت آن و شرایط فرد متغییر است. بطور مثال رفتار درمانی دیالکتیک و روان درمانی نمونه ای از درمان هایی هستند که متخصصان از آن ها استفاده می کنند. این متخصصان ممکن است به عنوان بخشی از درمان، از داروهای ضد افسردگی برای بیماران خود استفاده کنند.
حتی علاوه بر مراجعه به روانشناس متخصص برخی از توصیه های خود مراقبتی و مقابله‌ای می‌توانند برای افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی مفید باشد. اقداماتی مثل ارتباط و وقت گذراندن بیشتر با خانواده ودوستان، ریلکسیشن و کمک گرفتن از تکنیک های یوگا، دوری از مصرف هر نوع الکل و مواد مخدر، ورزش کردن مرتب، کامل کردن اطلاعات راجع به این بیماری و پیگیری و درمان به طور منظم و حتی نوشتن در مورد خود، از این اقدامات هستند.
بیماری‌های اختلال شخصیتی در صورت عدم رسیدگی و درمان به مرور زمان شدیدتر میشوند و می‌تواند باعث مشکلات جدی برای بیمار و اطرافیان آن بوجود بیاورد.
کلام آخر
در آخر باید بگوییم که بیماری‌های اختلال شخصیتی، معمولا به‌دلیل ژن‌های افراد، چالش‌ها و مشکلات فرد و محیطی‌که در آن زندگی می‌کند ایجاد میشود. در صورتی‌که احساس‌کردید چند علامت از بیماری اختلال شخصیت در شما وجوددارد، نباید دچار استرس و هیجان شوید و در اولین فرصت با یک روانشناس درباره مشکلات خود صحبت کنید تا این بیماری کنترل و درمان‌شود.
امیدواریم این مقاله کمک کننده به شما در شناخت علائم و انواع بیماری‌های اختلال شخصیت باشد.
اختلال شخصیت یا Personality Disorder از جمله بیماری‌های اختلال روانی است که در آن، فرد دچار الگوی فکری، عملکردی و رفتاری ناسالمی میشود و در درک و ارتباط با موقعیت‌ها و افراد مختلف دچار مشکل میشود. در نتیجه این بیماری باعث میشود فرد، مشکلات و محدودیت‌های زیادی را در روابط عاطفی، روزمره، محل کار، محل تحصیل و سایر مکان‌ها و فعالیت‌ها تجربه‌کند.
اختلالات شخصیت نوع خاصی از بیماری‌هاست که افراد زیادی در دنیا درگیر آن هستند اما با توجه به نداشتن علائم غیرطبیعی، بسیاری از مبتلایان از بیماری خود مطلع نمی‌شوند. جمع گریزی، خودپسندی، عدم توانایی ارتباط با دیگران و وابستگی شدید، اصلی ترین علائم این بیماری هستند. در صورتی که احساس کردید هر یک از این رفتارها در وجود شما در حال شکل گیری و گسترش است، بهتر است با یک روانپزشک در این باره صحبت‌کنید.
اختلال شخصیتی از چه سنی شروع می شود؟
شروع اختلالات شخصیتی معمولا مصادف با اوایل سنین نوجوانی و جوانی است. انواع مختلفی از این اختلال وجود دارد که هر کدام از آنها در سنین خاصی ظاهر میشوند. برخی از این اختلالات را کمتر می‌توان در سنین جوانی و میان‌سالی تجربه‌کرد و مربوط به دوران سالخوردگی هستند. در ادامه به‌طور کامل به‌بررسی انواع اختلالات شخصیتی خواهیم‌پرداخت.
نکته مهمی که درباره بیماری اختلال شخصیت وجود دارد این است که تشخیص آن برای بیماران دشوار است و بسیاری از بیماران فکر می‌کنند که رفتار آنها کاملا طبیعی است و مشکل دیگران است که نمی‌توانند با آنها در ارتباط باشند و به آنها نزدیک شوند. این افراد معمولا بعد از مراجعه به روانشناس متوجه بیماری خود میشوند. پس اگر احساس می‌کنید هیچ مشکلی از سمت شما وجود ندارد و این مشکل افراد دیگر است که نمی‌توانند با شما رابطه صمیمی و دوستانه برقرارکنند، بهتر است با یک روانشناس مجرب در این باره مشورت کنید.
مهمترین علائم افراد دارای اختلال شخصیت
فرد مبتلا به اختلالات شخصیتی معمولا در یکی از موارد زیر دچار مشکل می شود، البته باید توجه داشت که ممکن است فرد، به طور همزمان در چند مورد از موارد زیر دچار مشکل شود.
فرد دارای اختلال شخصیت در زمینه های زیر مرتبا و بصورت طولانی مدت دچار درگیری می شود:
· نحوه تفکر در مورد خود و دیگران
· نحوه پاسخگویی احساسی
· نحوه ارتباط گرفتن و ادامه دادن با دیگر افراد
· روش کنترل رفتار و احساسات
· نحوه کنار آمدن با دوستان و همکاران
باید توجه داشت، تا زمانی که این موارد تاثیری بر سیر معمولی زندگی افراد نداشته باشد به عنوان اختلال در نظر گرفته نمی‌شوند.
نکته قابل ذکر این است که افراد زمانی بیمار یا دچار اختلال خوانده میشوند که به صورت کامل زندگی عادی‌شان از بین برود و حتی نتوانند در محل کار یا خانه خود دوام بیاورند؛ به گونه‌ای که این پروسه تا چند ماه ادامه پیدا کند. پس اگر مقدار کمی از سمپتوم‌ها و نشانه‌های آنرا در خود می‌بینید اصلا نگران نباشید چون به طور طبیعی همه ما این موارد را در خودمان داریم ولی به صورت خیلی خفیف.
حتی از نظر برخی روانشناسان مقدار قابل توجهی از افرادی که احساس می‌کنند دچار اختلال شده‌اند اصلا اختلال ندارند؛ پس مراقب باشید به خودتان برچسب اختلال نزنید!
نحوه تشخیص اختلال شخصیت
علائم بیماری اختلال شخصیتی مشخص و ثابت هستند اما این دلیل نمی‌شود همه افراد بتوانند به درستی این بیماری را تشخیص دهند. از آنجایی که چندین مورد از این علائم بین مردم سالم نیز وجود دارد پس تشخیص اینکه فرد مبتلا به یکی از انواع بیماری های اختلال شخصیتی است یا خیر کار ساده ای نیست. در این موارد بهتر است حتما قضیه را با یک روانشناس مجرب در میان بگذارید و تشخیص و درمان این بیماری را به او بسپارید چون که درمان فردی می‌تواند عواقب روحی جبران ناپذیری برای بیمار داشته باشد.
طبقه بندی انواع بیماری های اختلالات شخصیتی
به‌طور کلی می‌توان گفت 10 نوع بیماری اختلال شخصیتی با نام‌های: اختلال شخصیتی اسکیزوئید، اسکیزوتایپال، پارانوئید، مرزی، هیستریونی، خودشیفته، ضداجتماعی، اجتنابی، وابسته و وسواسی وجود دارد که این ها را در 3 دسته اصلی با نام‌های اختلال شخصیت گروه A, B , C تقسیم بندی می‌کنند.
نکته قابل توجه در بیماران اختلال شخصیت این است که اغلب کسانی‌که یک نوع اختلال شخصیتی دارند، دارای نشانه‌های حداقل یک اختلال شخصیتی دیگر نیز هستند.
برای تشخیص وجود اختلال شخصیت، نیازی نیست همه علائم در آن فرد وجود داشته‌باشد بلکه وجود یک یا چندین علامت در فرد، تاییدکننده این بیماری می‌باشد.
آیا افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی برای دیگران خطرناک هستند؟
افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی به طور کلی خطری برای دیگران ندارند یا حداقل می توان گفت که تمامی افرادی که دچار اختلال شخصیت می شوند خطرناک نیستند.
اما در مواردی نادر مثل فردی که دارای علائم بیماری اختلال شخصیت ضد اجتماعی است، ممکن است برای دیگران خطر آفرین باشد. زیرا او به راحتی حقوق دیگران را نادیده می‌گیرد و این امر احتمال بروز رفتارهای خشونت آمیز را از طرف وی بالا می برد.
همچنین افرادی که دارای اختلال شخصیت خودشیفته هستند نیز گاهاً خطرناک هستند، درست است که این افراد رفتار های خشن از خود بروز نمی دهند ولی می توانند دیگران را فریب داده و از آن ها سو استفاده کنند.
درمان بیماری اختلال شخصیت
درصورتی‌که یک یا چند مورد از بیماری‌های اختلال شخصیتی گروه A، B یا C را دارید بهتر است در اسرع وقت با یک روانشناس درباره مشکلات خود صحبت‌کنید.
تمایلات و اختلالات یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت ممکن است هرگز به طور کامل درمان نشود و از بین نرود. اما تحقیقات نشان داده است که اکثر افراد مبتلا، می‌تواند علائم را با گذشت زمان کاهش دهند و مدیریت بهتری بر روی رفتار و افکار خود داشته باشند.
این افراد می‌تواند به وسیله روان درمانی در مورد این اختلال و آنچه در ایجاد علائم تأثیر دارد بینش و دانش کسب کنند.
نوع درمان برای افراد مبتلا به اختلال شخصیتی چگونه تعیین میشود؟
از آنجایی که اختلالات شخصیتی انواع مختلفی دارند، درمان آنها نیز با توجه به نوع اختلال، شخصیت افراد، شدت آن و شرایط فرد متغییر است. بطور مثال رفتار درمانی دیالکتیک و روان درمانی نمونه ای از درمان هایی هستند که متخصصان از آن ها استفاده می کنند. این متخصصان ممکن است به عنوان بخشی از درمان، از داروهای ضد افسردگی برای بیماران خود استفاده کنند.
حتی علاوه بر مراجعه به روانشناس متخصص برخی از توصیه های خود مراقبتی و مقابله‌ای می‌توانند برای افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی مفید باشد. اقداماتی مثل ارتباط و وقت گذراندن بیشتر با خانواده ودوستان، ریلکسیشن و کمک گرفتن از تکنیک های یوگا، دوری از مصرف هر نوع الکل و مواد مخدر، ورزش کردن مرتب، کامل کردن اطلاعات راجع به این بیماری و پیگیری و درمان به طور منظم و حتی نوشتن در مورد خود، از این اقدامات هستند.
بیماری‌های اختلال شخصیتی در صورت عدم رسیدگی و درمان به مرور زمان شدیدتر میشوند و می‌تواند باعث مشکلات جدی برای بیمار و اطرافیان آن بوجود بیاورد.
کلام آخر
در آخر باید بگوییم که بیماری‌های اختلال شخصیتی، معمولا به‌دلیل ژن‌های افراد، چالش‌ها و مشکلات فرد و محیطی‌که در آن زندگی می‌کند ایجاد میشود. در صورتی‌که احساس‌کردید چند علامت از بیماری اختلال شخصیت در شما وجوددارد، نباید دچار استرس و هیجان شوید و در اولین فرصت با یک روانشناس درباره مشکلات خود صحبت کنید تا این بیماری کنترل و درمان‌شود.
امیدواریم این مقاله کمک کننده به شما در شناخت علائم و انواع بیماری‌های اختلال شخصیت باشد.
مرجع : خوزنیوز
