زبان بدن ( Body language)

شقایق هاشمی شکفته مترجم کتاب هنر برای تاب آوری در یادداشتی نوشت زبان بدن به انواع شکل‌های ارتباط غیر کلامی یا رفتاری اشاره می‌کند که یک فرد از طریق رفتارهای بدنی خود، بدون آنکه صحبتی بکند با دیگران به‌ طور مستقیم یا غیرمستقیم ارتباط برقرار می‌کند زبان بدن معنی عبارت Body language است.
با تفسیر حرکات و حالات قرارگیری اعضای بدن فرد (بخصوص حالت قرارگیری دست و پا) میتوان تا حد زیادی فهمید که او در حال حاضر چه احساسی دارد. البته هر حرکتی معنی یکسانی ندارد و باید کمی دقت بکار برد. در قدم اول بهتر است بدانیم که زبان بدن چیست و اطلاعات لازم را در این باره کسب کنیم. دعوت می کنیم در ادامه با ما همراه باشید.

.
این رفتارها می‌تواند مربوط به وضعیت واحوال اجزا بدن (محل قرار گرفتن دست‌ها، پاها، نحوه نشستن، ایستادن، راه رفتن، خوابیدن)، ژست‌ها (حالت‌ها، اطوارها، اداها)، حرکات و اشاره های بدنی، جلوه‌های هیجانی صورت و حرکات چشم‌ها باشد.


با تسلط به این مهارت درک ذهنی افراد دیگر و آنچه منظور آن‌ها است پیش از آنکه چیزی را به کلام آورده باشند ممکن خواهد بود که این امر در ارتقای ارتباطات فردی و اجتماعی شخص موثر خواهد بود.

با استفاده از این مهارت شخص قادر خواهد بود به‌طور غیرمستقیم بر دیگری تاثیر بگذارد یا بتواند درک کند که او در پس ذهنش چه فکر می‌کند. مهارت درک اشارهای بدن دیگران، با ذهن‌خوانی فرق دارد

زبان بدن به‌طور عام به پیام‌های غیرکلامی اطلاق می‌شود که افراد با حرکات بدن یا حالت های صورت انتقال می‌دهند در این رشته به مطالعه روابط میان فردی از طریق حرکات، ژست‌ها، طرز قرار گرفتن بدن در حالت‌های مختلف و قیافه و حالت‌های صورت پرداخته می‌شود.
چهره انسان می‌تواند بیش از ۲۰۰۰۰ حالت مختلف ایجاد کند؛ بنابراین خوش بیان‌ترین قسمت بدن است.
بیشتر بیان‌ها، ترکیب های چهره‌ای یعنی مخلوطی از دو یا چند حالت اصلی است. ۹۳ درصد ارتباط میان فردی را اشارات بدن تشکیل می‌دهد. در حالی که تنها ۷ درصد ارتباط میان فردی شامل گفتار است. بعضی‌ها باور دارند که با نگاه کردن به حالت چهره و قیافه افرد می‌توانند به‌طور دقیق بگویند که شخص چه احساسی دارد.

حرکات اشاره‌ای در زبان بدن و به ویژه در دست‌ها وجود دارد، که به فرهنگ وابسته نیستند و زبانی جهانی به حساب می‌آیند. آنها در طول هزاران سال و در مسیر تکامل خود به شکل امروزی مورد استفاده همگان قرار می‌گیرند. آن‌طور که هرکس در ارتباط، به‌طور ناخودآگاه و بنا بر شخصیت خود، آنها را به نمایش می‌گذارد و تا حدی معیاری است برای رفتار اجتماعی افرادی که از آن بهره می‌برند.

مثلا محققان در آزمایشهایی بر روی حدود یکصد نوزاد، کودک و بزرگسال دریافته‌اند، اشارات و حرکاتی که مردم در توضیح حل یک مسله ریاضی به کار می‌برند موجب بهبود آنها در یادآوری لیستی از اعداد یا حروفی می‌شود که پیشتر به حافظه‌شان سپرده‌اند. وقتی از افراد آزمودنی درخواست می‌شود که در زمان حل مسئله، دستشان را نگه دارند و حرکت ندهند، آنها به خوبی گذشته نمی‌توانند اعداد یا حروف را به یاد آورند و عملکردشان بسیار ضعیف می‌شود (کیتور و هِلمر، ۲۰۱۳).

در حال حاضر نیز، ژنی به نام «فاکس پی دو» کشف شده‌است که خبر از دلایل ژنتیکی و تکاملی رابطه بین حرکات دست و گفتار می‌دهد. به‌نظر می‌رسد که دویست هزار سال است که در سیر تکاملی «انسان اندیشه‌ورز»، دست‌گفتار بخش مهمی از ارتباطات او بوده‌است حرکت دستها و اشارات زبان بدن، علاوه بر انتقال معانی در القای اعتماد یا بی‌اعتمادی یا شور و اشتیاق ناشی از دلشادی، بی‌علاقگی یا دلمردگی به مخاطب نقش مهمی دارند.

FOXP2 با عنوانِ کاملِ پروتئین پی ۲ جعبهٔ سرچنگالی (Forkhead box protein P2) یک پروتئین است که در انسان توسط ژن «FOXP2» کُدگذاری می‌شود. این ژن نام‌های دیگری چون «CAGH44»، «SPCH1» یا «TNRC10» هم دارد و جهت تکامل صحیح قدرت تکلم و یادگیری زبان در انسان ضروری است این ژن در بسیاری از مهره‌داران دیگر نیز وجود دارد و در آنها، نقش مهمی در ایجاد ارتباط (به‌عنوانِ مثال ایجاد آوای پرندگان) ایفا می‌کند.

FOXP2 نخستین ژنی است در ارتباط با زبان و کلام کشف شد.

این ژن بر روی بازوی بلند کروموزوم ۷ واقع شده و در مغز، قلب، ریه‌ها و رودهٔ جنین و انسان بالغ بیان می‌شود. هم‌ساخت‌های دیگری از این ژن در سایر پستانداران یافت شده و نقشهٔ ژنی کامل آن در دست است این ژن در جنس مؤنث فعال‌تر از جنس مذکر است و این موضوع شاید دلیلی برای مهارت‌های بیشترِ یادگیریِ زبان در خانم‌ها باشد.

در انسان، جهش در این ژن سبب بروز اختلالات شدید گفتاری و کلامی می‌شود.
از آنجایی که نسخه‌های مشابهی از این ژن در مهره‌داران دیگر وجود دارد، بررسی‌های انجام شده بر روی آن در موش‌ها و پرنده آوازخوان نشان داده‌است که وجود این ژن برای انعطاف‌پذیری مدارهای عصبی مغز ضروری است. جدای از مغز، حضور این ژن برای تکامل طبیعی روده‌ها و قلب هم لازم است.