رهایی از دامی که افسردگی پهن می کند
به گزارش میگنا دکتر سودابه بساک نژاد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: بیش از ۴۰۰ سال پیش درمتون اولیه پزشکی از افسردگی با نام مالیخولیا یاد شده و افراد غمگین و بدون انگیزه برای فعالیت و نشاط را شامل می‌شد.
وی افزود: در کشورها و فرهنگ‌های مختلف معانی متفاوتی برای افسردگی ذکر شده که گاهی افسردگی را مترادف با دوری گزینی و غمگینی و گاهی آن را نشانه‌ای از بلوغ و پختگی افراد قلمداد می‌کردند.
بساک نژاد ادامه داد: بنابراین افسردگی واژه‌ای است که می‌تواند متاثر از عوامل زیستی و فرهنگی، اجتماعی به شکل‌های مختلف تعریف شود ولی تظاهر ظاهری آن در همه موارد یکسان است.
نشانه‌های افسردگی
این استاد گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: محققان بهداشت روان با هم توافق دارند که افسردگی با نشانه‌های ظاهری مثل غمگینی، خستگی، بی انگیزگی، دوری گزینی، بی اشتهایی، بی خوابی و میل به مرگ مشخص میشود.
وی اضافه کرد: افراد افسرده تمایلی به انجام فعالیت لذت بخش و با نشاط ندارند و حتی ممکن است از بهداشت فردی خود غافل شوند؛ افسردگی شدت و ضعف دارد و در طول یک روز یا یک ماه در افراد مختلف نوسان دارد.
علل بروز افسردگی
بساک نژاد با اشاره به نقش عوامل مختلف زیستی و اجتماعی در بروز افسردگی بر اساس یافته‌های متخصصان گفت: افرادی که در سابقه خانوادگی آنها بیمار افسرده وجود داشته با احتمال بیشتری در آینده به این بیماری مبتلا میشود و احتمال مصرف دارو برای کنترل آن بیشتر است.
این پروفسور دانشگاه شهید چمران اهواز بیان کرد: بیکاری، تک فرزند بودن، مشکلات اقتصادی، خانوادگی، داشتن پدر سخت گیر، زندگی در شرایط جغرافیایی و آب و هوایی سخت و نداشتن امکانات رفاه عمومی از جمله عواملی هستند که می توانند افسردگی را شکل دهند.
شرایط سنی و جنسیتی بروز افسردگی
وی با اشاره به اینکه افسردگی می‌تواند در شرایط مختلف سنی و جنسیتی به دلایل مختلف بروز کند توضیح داد: براساس گزارش انجمن روانپزشکان، زنان بیش از مردان در معرض افسردگی قرار دارند زیرا احساساتی تر هستند و زیر استرس و مسوولیت‌های خانوادگی مختلفی قرار دارند.
بساک نژاد ادامه داد: در ایران هنوز گزارش دقیق آماری از افسردگی ارایه نشده است اما برخی گزارش‌های غیررسمی توصیف می‌کنند که مردان در ایران بیشتر از زنان به افسردگی مبتلا میشوند.
این استاد دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: پاسخ‌های متناقض درباره شیوع افسردگی در زنان و مردان در شکل بروز افسردگی است برای مثال برخی معتقدند که در خوزستان افسردگی بیشتر به شکل دردهای جسمانی از جمله سردرد مکرر خود را بروز می‌دهد و در برخی مناطق دیگر شکل بروز افسردگی با خشونت و خشم همراه است.
افسردگی در کودکان و سالمندان
وی ادامه داد: بروز افسردگی در کودکان و سالمندان نیز متفاوت است به طوری که کودکان با بروز رفتارهای ناسازگار و بدخلقی یا عصبانیت افسردگی را نشان می‌دهند و در سالمندان نیز تنهایی و زندگی بدون فرزندان با عنوان سندرم آشیانه خالی افسردگی به شکل غمگینی را ابراز می‌کنند.
افسردگی در دوران کرونا
بساک نژاد بیان کرد: یکی از علل مهم در بروز افسردگی شکل گیری بیماری‌هایی به ویژه سخت علاج است به گونه‌ای که در دوران همه‌گیری کرونا، بارزترین علامت پس از بهبودی در بیماران نجات یافته، افسردگی است.
راهکارهای درمان افسردگی
این پروفسور گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز با طرح این سوال که آیا می‌توان با افسردگی مبارزه کرد و آیا این بیماری درمان دارد؟ گفت: افسردگی با سابقه زیستی و در شرایطی که علامت‌های افسردگی شدت دارد بیشتر نیاز به مصرف دارو دارد و با کنترل شرایط بیوشیمیایی بدن علامت‌های افسردگی کاهش می‌یابند.
وی افزود: به طور کلی تغییر در سبک زندگی و با بهتر شدن شرایط محیطی می‌توان افسردگی را کاهش داد؛ ورزش کردن به صورت پیاده روی روزانه در محیط باز یا در پارک‌ها و به صورت حرفه‌ای، و روی آوردن به انجام کارهای هنری مثل نواختن موسیقی یا نقاشی و خیاطی موثر است.
بساک نژاد بیان کرد: بر اساس نظر متخصصان، مردان و زنانی که بیشتر در معرض بیماری افسردگی قرار دارند لازم است که درباره احساسات و مشکلات خود صحبت کنند و دورهمی کوچک هفتگی برای خود تنظیم کنند و گاهی گفت وگو با مشاور و روانپزشک برای کاهش دردهای درونی مفید است؛ والدین نیز لازم است برای بروز افسردگی در کودکشان با یک روانشناس مشورت کنند.
این استاد دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه داد: دانستن اطلاعات مفید درباره عوامل بروز افسردگی می‌تواند به افراد کمک کند که این بیماری را در خود شناسایی کنند و به درمان آن یا راه‌های پیشنهادی برای کاهش آن روی آورند.
وی افزود: زندگی در زمان حال و کاهش تفکرات تکراری درباره گذشته می‌تواند مفید باشد؛ رویکردهای نوین در درمان افسردگی به سمت مهربان بودن با خود و پذیرش زمان حال و تغییر سبک زندگی روی آورده است.
وی افزود: در کشورها و فرهنگ‌های مختلف معانی متفاوتی برای افسردگی ذکر شده که گاهی افسردگی را مترادف با دوری گزینی و غمگینی و گاهی آن را نشانه‌ای از بلوغ و پختگی افراد قلمداد می‌کردند.
بساک نژاد ادامه داد: بنابراین افسردگی واژه‌ای است که می‌تواند متاثر از عوامل زیستی و فرهنگی، اجتماعی به شکل‌های مختلف تعریف شود ولی تظاهر ظاهری آن در همه موارد یکسان است.
نشانه‌های افسردگی
این استاد گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: محققان بهداشت روان با هم توافق دارند که افسردگی با نشانه‌های ظاهری مثل غمگینی، خستگی، بی انگیزگی، دوری گزینی، بی اشتهایی، بی خوابی و میل به مرگ مشخص میشود.
وی اضافه کرد: افراد افسرده تمایلی به انجام فعالیت لذت بخش و با نشاط ندارند و حتی ممکن است از بهداشت فردی خود غافل شوند؛ افسردگی شدت و ضعف دارد و در طول یک روز یا یک ماه در افراد مختلف نوسان دارد.
علل بروز افسردگی
بساک نژاد با اشاره به نقش عوامل مختلف زیستی و اجتماعی در بروز افسردگی بر اساس یافته‌های متخصصان گفت: افرادی که در سابقه خانوادگی آنها بیمار افسرده وجود داشته با احتمال بیشتری در آینده به این بیماری مبتلا میشود و احتمال مصرف دارو برای کنترل آن بیشتر است.
این پروفسور دانشگاه شهید چمران اهواز بیان کرد: بیکاری، تک فرزند بودن، مشکلات اقتصادی، خانوادگی، داشتن پدر سخت گیر، زندگی در شرایط جغرافیایی و آب و هوایی سخت و نداشتن امکانات رفاه عمومی از جمله عواملی هستند که می توانند افسردگی را شکل دهند.
شرایط سنی و جنسیتی بروز افسردگی
وی با اشاره به اینکه افسردگی می‌تواند در شرایط مختلف سنی و جنسیتی به دلایل مختلف بروز کند توضیح داد: براساس گزارش انجمن روانپزشکان، زنان بیش از مردان در معرض افسردگی قرار دارند زیرا احساساتی تر هستند و زیر استرس و مسوولیت‌های خانوادگی مختلفی قرار دارند.
بساک نژاد ادامه داد: در ایران هنوز گزارش دقیق آماری از افسردگی ارایه نشده است اما برخی گزارش‌های غیررسمی توصیف می‌کنند که مردان در ایران بیشتر از زنان به افسردگی مبتلا میشوند.
این استاد دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: پاسخ‌های متناقض درباره شیوع افسردگی در زنان و مردان در شکل بروز افسردگی است برای مثال برخی معتقدند که در خوزستان افسردگی بیشتر به شکل دردهای جسمانی از جمله سردرد مکرر خود را بروز می‌دهد و در برخی مناطق دیگر شکل بروز افسردگی با خشونت و خشم همراه است.
افسردگی در کودکان و سالمندان
وی ادامه داد: بروز افسردگی در کودکان و سالمندان نیز متفاوت است به طوری که کودکان با بروز رفتارهای ناسازگار و بدخلقی یا عصبانیت افسردگی را نشان می‌دهند و در سالمندان نیز تنهایی و زندگی بدون فرزندان با عنوان سندرم آشیانه خالی افسردگی به شکل غمگینی را ابراز می‌کنند.
افسردگی در دوران کرونا
بساک نژاد بیان کرد: یکی از علل مهم در بروز افسردگی شکل گیری بیماری‌هایی به ویژه سخت علاج است به گونه‌ای که در دوران همه‌گیری کرونا، بارزترین علامت پس از بهبودی در بیماران نجات یافته، افسردگی است.
راهکارهای درمان افسردگی
این پروفسور گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز با طرح این سوال که آیا می‌توان با افسردگی مبارزه کرد و آیا این بیماری درمان دارد؟ گفت: افسردگی با سابقه زیستی و در شرایطی که علامت‌های افسردگی شدت دارد بیشتر نیاز به مصرف دارو دارد و با کنترل شرایط بیوشیمیایی بدن علامت‌های افسردگی کاهش می‌یابند.
وی افزود: به طور کلی تغییر در سبک زندگی و با بهتر شدن شرایط محیطی می‌توان افسردگی را کاهش داد؛ ورزش کردن به صورت پیاده روی روزانه در محیط باز یا در پارک‌ها و به صورت حرفه‌ای، و روی آوردن به انجام کارهای هنری مثل نواختن موسیقی یا نقاشی و خیاطی موثر است.
بساک نژاد بیان کرد: بر اساس نظر متخصصان، مردان و زنانی که بیشتر در معرض بیماری افسردگی قرار دارند لازم است که درباره احساسات و مشکلات خود صحبت کنند و دورهمی کوچک هفتگی برای خود تنظیم کنند و گاهی گفت وگو با مشاور و روانپزشک برای کاهش دردهای درونی مفید است؛ والدین نیز لازم است برای بروز افسردگی در کودکشان با یک روانشناس مشورت کنند.
این استاد دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه داد: دانستن اطلاعات مفید درباره عوامل بروز افسردگی می‌تواند به افراد کمک کند که این بیماری را در خود شناسایی کنند و به درمان آن یا راه‌های پیشنهادی برای کاهش آن روی آورند.
وی افزود: زندگی در زمان حال و کاهش تفکرات تکراری درباره گذشته می‌تواند مفید باشد؛ رویکردهای نوین در درمان افسردگی به سمت مهربان بودن با خود و پذیرش زمان حال و تغییر سبک زندگی روی آورده است.
